Wojciech Krzemiński
Choć dziś już nikt nie produkuje tak surowych samochodów, jeszcze do niedawna była dostępna spora oferta rynkowa ich następców. Trendy uległy jednak wyraźnym zmianom i teraz dominują przereklamowane SUV-y.
To też sprawia, że Peugeot 205 GTI jest coraz cenniejszym samochodem. Nic więc dziwnego, że powoli interesują się nim europejscy kolekcjonerzy. Warto więc przybliżyć jego historię oraz sylwetkę, bo nie każdy miał okazję siąść za za kierownicą tego auta.
Model 205 już sam w sobie okazał się zbawieniem dla pogrążonego w kryzysie Peugeota i szybko zdobył uznanie klientów. Nadwozie, które zostało zaprojektowane we współpracy ze słynną włoską firmą designerską Pininfarina charakteryzowało się nowoczesną, lekką linią i świetnie dobranymi proporcjami. Nową konstrukcję doceniło także jury konkursu European Car of the Year, w którym 205-tka zajęła drugie miejsce – za Fiatem Uno, przegrywając zaledwie o 21 punktów.
Samochód stanowił także bazę (przynajmniej pod względem wyglądu, konstrukcyjnie lista wspólnych elementów jest bardzo skromna) dla wyprodukowanego w 200 egzemplarzach homologacyjnego modelu 205 Turbo 16, stworzonego w celu rywalizacji z m.in. Audi i Lancią w rajdowej, legendarnej Grupie B, w której dwukrotnie w latach 1985-1986 pozwolił Peugeotowi zdobyć tytuły mistrzowskie – zarówno w klasyfikacji konstruktorów, jak i kierowców, Ponadto, w trzech następnych latach zdominować rajd Paryż-Dakar.
Wiedząc o tym, jaki potencjał marketingowy niesie ze sobą 205 T16, postanowiono stworzyć na bazie trzydrzwiowej wersji usportowioną odmianę GTI. Dzięki temu zwykli kierowcy mogli w przystępnej cenie choć trochę poczuć się jak Timo Salonen, Ari Vatanen czy Juha Kankkunen w trakcie rajdowych zmagań.
Peugeot 205 GTI – kluczowe właściwości
Do napędu tej wersji wykorzystano pochodzący z większego modelu 305 silnik o pojemności 1,6 litra i mocy 105 KM. To konstrukcja z elektronicznym wtryskiem Jetronic firmy Bosch, który pozwalał ważącemu zaledwie 850 kilogramów Peugeotowi rozpędzać się od 0 do 100 km/h w 8,6 sekundy. Z kolei prędkość maksymalna wynosiła 193 km/h.
Jeżeli dla kogoś mocy dalej było za mało, mógł wykupić zestaw modyfikacji specjalnie przygotowany przez zespół Peugeot Talbot Sport. Obejmował dodatkowy zastrzyk mocy wynoszący 20 koni mechanicznych. Od pozostałych wersji GTI, różnił się m.in. plastikowymi nakładkami na nadkolach, przeprojektowanymi zderzakami w kolorze nadwozia (przedni z dwoma halogenowymi reflektorami), małym spojlerem na klapie bagażnika, 14-calowymi felgami aluminiowymi, a także lepszym wyposażeniem i wykończeniem wnętrza i sportowymi fotelami.
Całość emanowała prostotą i funkcjonalnością, dzięki czemu zasiadając dwuramienną kierownicą (za świetnie leżącą w dłoniach), prowadzący od razu mógł ruszyć i czerpać radość z fantastycznych właściwości jezdnych małego sportowca. Samochód był niezrównany na krętych drogach, co wiązało się z fenomenalną przyczepnością.
Jednak kierowca nie powinien do końca dać się zwieść uczuciu względnej „nietykalności” – Peugeot 205 GTI potrafił także gwałtownie zarzucić tyłem, kiedy w szybkim zakręcie kierowca nagle zdjął nogę z gazu, co było wielokrotnie powodem wypadków z udziałem niedoświadczonych kierowców. Aczkolwiek w doświadczonych rękach ta wada przeradzała się w bonusową zaletę.
Historia rozwoju konstrukcji
Peugeot 205 GTI z miejsca stał się ulubieńcem dziennikarzy motoryzacyjnych, a także obiektem pożądania fanów „hot hatchy”. Niestety, interesowali się nim także złodzieje samochodowi. oraz?złodziei samochodowych.
Zarząd Peugeota wiedział, że w obliczu coraz silniejszej konkurencji nie można spocząć na laurach i systematycznie modernizował swój najpopularniejszy model. Już w maju 1986 roku moc silnika podniesiono do 115 koni mechanicznych, a także wzbogacono seryjne wyposażenie.
Wprowadzono także wersję cabrio – CTI, częściowo produkowaną w zakładach Pininfariny. W 1987 roku do oferty został włączony nowy, pochodzący z modelu 309 silnik o pojemności 1.9 litra i mocy 130 koni mechanicznych. Ta wersja otrzymała także cztery hamulce tarczowe i nowe, 15-calowe felgi.
Rok później samochód przeszedł lifting – wraz z całą gamą 205. Oprócz zmian zewnętrznych modernizacji poddano także wnętrze. Przeprojektowano deskę rozdzielczą, pojawiła się także trójramienna kierownica. Stopniowo dodawano także w ramach wyposażenia dodatkowego takie udogodnienia jak wspomaganie kierownicy, ABS czy klimatyzację.
W 1990 roku mają miejsce kolejne kosmetyczne zmiany, w wyniku których samochód otrzymał białe klosze kierunkowskazów przednich, a także nowy wzór lamp tylnych. Dwa lata później z oferty zniknął motor o pojemności 1,6 litra, który nie spełniał już coraz ostrzejszych norm emisji spalin.
Z kolei do większego silnika rozpoczęto seryjny montaż katalizatora (wcześniej opcja), który zmniejszył moc do 122 KM. Produkcję zakończono w lutym 1994 roku, prawie równą dekadę po debiucie pierwszego GTI i wytworzeniu 332 942 egzemplarzy.
Peugeot 205 GTI – wersje specjalne
Peugeot 205 GTI doczekał się pierwszych edycji limitowanych dopiero na początku lat 90., a pierwsze z nich (Miami Blue oraz Sorrento Green) w zasadzie oznaczały nową barwę lakierów (niebieskiego i zielonego) niedostępnych w innych wersjach. Samochody wzbogacono również o seryjne wspomaganie kierownicy, a także pełne skórzane wykończenie wnętrza. Ogółem powstało 1200 egzemplarzy – 600 zielonych oraz tyle samo niebieskich. Co ciekawe, oba kolory pojawiły się później w ofercie „zwykłych” GTI.
Nieco później zadebiutował wariant Griffe (z francuskiego „Pazur”) – tym razem z bardzo efektownym, fluoryzującym lakierem o nazwie „Laser Green” oraz kolorystyką felg (ciemno-szare ze srebrnymi rantami).
Podobnie jak w wersjach Miami Blue i Sorrento Green, wnętrze obito skórą, jednak Peugeot okazał się bardziej hojny w kwestii wyposażenia, które zawierało wszystkie elementy będące opcjonalne w innych GTI. Ten wyjątkowy, wyprodukowany w 1652 egzemplarzach samochód oferowano jedynie na trzech rynkach: francuskim, niemieckim oraz holenderskim.
Najrzadszą wersją limitowaną 205 GTI jest 1FM, która powstała w 1992 roku we współpracy z brytyjską stacją radiową – BBC Radio 1, w celu uczczenia 25-lecia jej powstania. Jak łatwo można się domyślić, powstało jedynie 25 sztuk.
Każda była w czarnym kolorze z okazjonalnymi okleinami oraz specjalną, małą tabliczką z numerem egzemplarza. Wyposażenie było kompletne, a dodatkowo zamontowano zestrojony przez Clariona system audio z odtwarzaczem CD. Wszystkie samochody zostały rozdane za pośrednictwem rozgłośni w formie konkursów.
Jeszcze youngtimer czy już zabytek?
Peugeot 205 GTI po dziś dzień jest uznawany za wzór usportowionych hatchbacków i wszystkie usportowione „lwiątka” są do niego porównywane. Następcy, modele 206 i 207, niestety nie spełniły oczekiwań wyśrubowanych przez protoplastę.
Dziś 205 GTI jest idealną propozycją dla osoby pragnącej posiadać własnego hot hatcha, jednakże najlepiej utrzymane modele są drogie w zakupie. Najlepiej szukać ofert w Niemczech, Francji oraz Holandii. W Polsce rzadko zdarzają się prawdziwe okazje – przeważają modele zajeżdżone i w kiepskim stanie, przez co mało opłacalne w renowacji. Te w doskonałym stanie mogą kosztować nawet 80 tysięcy złotych.
O ile części mechaniczne są jeszcze dostępne, to elementy wyposażenia wnętrza (deski rozdzielczej) występują bardzo rzadko. W razie problemów zawsze można liczyć na pomoc klubów zrzeszających posiadaczy 205 GTI.
Przed zakupem oczywiście należy dokładnie sprawdzić czy auto nie ma wypadkowej przeszłości. Jeżeli jednak dysponujemy odpowiednią ilością czasu i pieniędzy, warto doprowadzić samochód do pełnej oryginalności, ponieważ takich egzemplarzy jest coraz mniej
