Zasada działania koła dwumasowego

Sztywne koło zamachowe było jeszcze kilkanaście lat temu standardowym wyposażeniem niemalże wszystkich aut. Ciągle rozwijana technologia, podnosząca znacznie wydajność silników przy jednoczesnym zachowaniu ich pojemności, zmusiła jednak konstruktorów do wymyślenia rozwiązania, które udźwignie stale rosnący moment obrotowy silników. Doszło bowiem do sytuacji, gdzie koło zamachowe nie było już w stanie wytłumić skutecznie rosnących drgań, wibracji oraz hałasów generowanych przez mocniejsze jednostki napędowe.

W sztywnym kole zamachowym do tłumienia drgań używane są sprężyny albo gumowe tuleje, umieszczane na tarczach sprzęgła. Okazało się jednak, że przy rosnącej mocy silników są one do przenoszenia obciążeń zbyt słabe i po prostu takich obciążeń nie wytrzymują. Z tego właśnie powodu konstruktorzy postarali się o znalezienie innego rozwiązania, jakim jest koło zamachowe dmumasowe i od roku 2000 praktycznie każde auto z silnikiem diesla jest wyposażone w taki właśnie element. Od jakiegoś czasu dotyczy to również większości współczesnych jednostek benzynowych.

Budowa i rola dwumasy

Dla laika koło dwumasowe niewiele różni się wyglądem od sztywnego koła zamachowego, ale jego wewnętrzna konstrukcja jest bardziej od tego drugiego skomplikowana. Dwumasa, jak sama nazwa wskazuje, składa się z dwóch mas: masy pierwotnej oraz wtórnej. Masa pierwotna posiada zębaty wieniec, współpracujący z rozrusznikiem i zostaje przytwierdzona do wału korbowego, masa wtórna zaś jest umieszczona wewnątrz pierwotnej za pomocą łożysk łosiowych i promieniowych. Skomplikowanie budowy pogłębia jeszcze łączący obie masy tłumik drgań, usytuowany pomiędzy nimi, a który przy pomocy talerzy sprężynujących oraz mocnych sprężyn niweluje wszelkie wibracje generowane przez silnik. Masy koła dwumasowego potrafią obracać się względem siebie o 80°.

Moc jednostek napędowych wzrósł w ostatnich latach do tego stopnia, że stało się to odczuwalne przez użytkowników aut, narażając ich na dyskomfort podczas jazdy. Zastąpienie koła sztywnego kołem dwumasowym stało się więc koniecznością i znacznie usprawniło i upłynniło pracę silników. Przede wszystkim dwumasa niweluje większość drgań podczas pracy silnika na niskich obrotach oraz zapobiega szarpaniu autem podczas zmiany biegów. Nie dochodzi do opóźnień podczas przyspieszania oraz znacznie mniej narażane są na zużycie wszystkie współpracujące ze sobą podzespoły, a to znacznie wydłuża ich żywotność. Rola dwumasy jest więc nie do przecenienia.

Więcej o kole dwumasowym dowiesz się z tego artykułu: https://www.sprzeglo.com.pl/artykuly-dzialanie-kola-dwumasowego/114

Działanie, zalety i wady koła dwumasowego

Zasada działania dwumasy nie jest skomplikowana, a jedynie sprowadza się do dwóch faz. W pierwszej z nich miękkie sprężyny tłumika drgań gwarantują płynne uruchomianie oraz wyłączanie silnika, w drugiej z kolei, główną rolę ogrywają sprężyny twarde, skutecznie wytłumiające drgania skrętne podczas jazdy, generowane przy zróżnicowanych obrotach silnika.

Dzięki zastosowaniu koła dwumasowego można znacznie oszczędzać na paliwie, gdyż pozwala ono na płynniejszą pracę silnika w niskim zakresie jego obrotów. Ponadto podnosi się znacznie komfort jazdy, gdyż siła potrzebna do zmiany biegu jest mniejsza, a podczas tej operacji niwelowane są szarpnięcia autem. Zmniejszany jest również hałas generowany przez jednostkę napędową, szczególnie podczas gwałtownych zmian momentu obrotowego, jak i obciążenie innych części, współpracujących z układem napędowym. Koło dwumasowe znajduje zastosowanie w sprzęgłach ciągnionych (pull), jak i pchanych (push).

Wadami dwumasy są: wysoka cena oraz stosunkowa wysoka awaryjność, której to można jednak uniknąć. Żeby wydłużyć żywotność koła dwumasowego, należy przede wszystkim unikać szarpanej jazdy, czyli nie narażać tego elementu na duże obciążenia, powodowane skokami momentów obrotowych. Ściślej: nie ruszać z piskiem opon z gwałtownym puszczaniem sprzęgła oraz unikać gwałtownych przyspieszeń.

Artykuł powstał przy współpracy ze sklepem internetowym www.sprzeglo.com.pl oferującym sprzęgła i koła dwumasowe do wszystkich samochodów.